Καταδικασμένη να αποτύχει μοιάζει η απόπειρα απλοποίησης της αδειοδότησης των μεταποιητικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα. Οχι μόνο διότι από την άνοιξη του 2014, οπότε ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος-πλαίσιο 4262/2014, έχουν εκδοθεί μόνο δύο υπουργικές αποφάσεις από την ογκώδη δευτερογενή νομοθεσία που απαιτείται για την πλήρη εφαρμογή του. Αλλά διότι η απλοποίηση της νομοθεσίας για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, που αποτελεί ίσως και το πιο πολύπλοκο κομμάτι, δεν έχει συμπεριληφθεί στη συνολική διαδικασία που έχει ξεκινήσει από το 2014 με κεντρικό συντονιστή τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας και με τη συνδρομή της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Ο νόμος 4262/2014 ψηφίστηκε την άνοιξη του 2014 και προέβλεπε ότι μέχρι το τέλος εκείνου του έτους θα έπρεπε να έχουν εκδοθεί πάνω από 20 υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγματα για να καταστεί λειτουργικός. Δυστυχώς, οι πρώτες και μοναδικές τελικά έως σήμερα αποφάσεις εκδόθηκαν στα τέλη Νοεμβρίου του 2014 και προέβλεπαν η μία την κατάργηση της άδειας λειτουργίας σε 103 οικονομικούς τομείς σε 454 κατηγορίες οικονομικών τομέων.

Οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις από τα τέλη του 2014 και η μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας από το υπουργείο Οικονομίας στο υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης υπό τον Π. Λαφαζάνη, που επιθυμούσε επί της ουσίας κατάργηση του νόμου περί απλοποίησης, ανέκοψαν τη διαδικασία. Αυτή στην ουσία ξεκίνησε εκ νέου το περασμένο φθινόπωρο, με διασφαλισμένους πλέον και τους πόρους χρηματοδότησης της Παγκόσμιας Τράπεζας από την τεχνική βοήθεια που παρέχει η Κομισιόν.

Στην παρούσα φάση έχει ξεκινήσει η κατάρτιση της δευτερογενούς νομοθεσίας για τέσσερις μεγάλους κλάδους της οικονομίας που αντιστοιχούν στο 30% του ΑΕΠ: τον τουρισμό, τη μεταποίηση τροφίμων, τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, τις εξορυκτικές δραστηριότητες. Η νομοθεσία για τους τρεις πρώτους κλάδους θα πρέπει να είναι έτοιμη, βάσει του Μνημονίου, έως τον Ιούνιο του 2016, ενώ για τον τέταρτο κλάδο έχει δοθεί σιωπηρή παράταση έως τον Δεκέμβριο του 2016. Θα ακολουθήσουν και οι λοιποί κλάδοι, ενώ στη συνέχεια θα πρέπει να αναπτυχθεί η ηλεκτρονική πύλη για την αδειοδότηση, καθώς και το σύστημα ελέγχου της νέας διαδικασίας. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, η συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα θα διαρκέσει έως τα μέσα του 2018.

Η επανεκκίνηση των εργασιών στην κατεύθυνση της απλοποίησης δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι έχουν λυθεί και τα προβλήματα ή ότι έχουν αρθεί αγκυλώσεις του παρελθόντος. Ετσι, ακόμη και στην περίπτωση των επαγγελμάτων εκείνων που έχει καταργηθεί η υποχρέωση της εκ των προτέρων λήψης άδειας, δεν έχει εξαλειφθεί η υποχρέωση λήψης κάποιων από τις επιμέρους άδειες οι οποίες θεωρούνται περιττές. «Δεν μπορείς πουθενά να τα ελέγξεις όλα, διότι στο τέλος καταλήγεις να μην ελέγχεις τίποτα. Πρέπει να εστιάσεις στον έλεγχο των πιο επικίνδυνων δραστηριοτήτων, όπως γίνεται για παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο», αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κ» ειδικός εμπειρογνώμων που συμμετέχει στη διαδικασία απλοποίησης της νομοθεσίας. Ο ίδιος επισημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση επί της ουσίας δεν έχει καταλήξει ακόμη ποιο μοντέλο θέλει να ακολουθήσει. Το χειρότερο δε είναι ότι υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων. Ετσι, ενώ το υπουργείο Οικονομίας κινείται στην παραπάνω κατεύθυνση, άλλα υπουργεία, όπως το Υγείας, επιμένουν στη διατήρηση της λήψης εκ των προτέρων πολλών αδειών, κάτι που ακυρώνει το πνεύμα αλλά και το γράμμα του νόμου.

Το στοίχημα είναι να έχει εφαρμοσθεί πλήρως ο νόμος 4262/2014 το 2018, τέσσερα δηλαδή ολόκληρα χρόνια μετά τη θέσπισή του. Σε άλλες χώρες θα φαινόταν μάλλον εύκολο να κερδηθεί. Στην Ελλάδα;