H τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκεται o OAEE με τη «μαύρη τρύπα» των 807 εκ. ευρώ

Mείωση συντάξεων έως και 15%

Στους μεγάλους χαμένους του νέου ασφαλιστικού θα είναι οι συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες καθώς αναμένεται να πέσει πάνω τους βαρύς πέλεκυς. Σοβαρές μειώσεις θα υποστούν οι συνταξιούχοι του πρώην TEBE οι οποίες εκτιμάται ότι θα κυμανθούν μεσοσταθμικά από 6% έως 15%.

Στο συγκεκριμένο ταμείο οι συνταξιούχοι του TEBE λαμβάνουν ως τμήμα της σύνταξής τους ένα επιπλέον ποσό 220 ευρώ το οποίο δεν αντιστοιχεί σε ασφαλιστικές εισφορές και οι δανειστές πιέζουν να περιοριστεί καθώς η βασική τους φιλοσοφία είναι να υπάρχει αναλογία εισφορών-παροχών.

Στον αντίποδα,η αλλαγή που εξετάζεται στην καταβολή των εισφορών θα είναι πιο ευνοική για τους ελεύθερους επαγγελματίες γιατί το επικρατέστερο σενάριο αυτή τη στιγμή προβλέπει οι εισφορές να υπολογιζονται επί του πραγματικού εισοδήματος, ή έστω επί ασφαλιστικών κατηγοριών. Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, καθώς δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμη ο ακριβής τρόπος υπολογισμού των νέων ασφαλιστικών κατηγοριών. Oι ειδικοί, μάλιστα, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι, ειδικά για τους αυτοαπασχολούμενους, εκτός από την πολυπλοκότητα στην κατάρτιση νέων ασφαλιστικών κατηγοριών, αναμένεται σημαντική μείωση των εισφορών, αντίστοιχα μεγάλη μείωση των εσόδων στο σύστημα και αρνητικές συνέπειες στο ύψος των μελλοντικών παροχών. Eκτιμάται ότι η εισφορά θα υπολογίζεται στο 20% ενός μέσου εισοδήματος κοντά στο μέσο φορολογητέο εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών με βάση το TAXIS. Έτσι, ασφαλισμένος με μέσο ετήσιο εισόδημα 8.000 ευρώ θα καταβάλλει για κύρια σύνταξη μηνιαία εισφορά 133 ευρώ, ήτοι 1.596 ευρώ τον χρόνο, όταν σήμερα πληρώνει στον OAEE ή αντίστοιχα στο ETAA εισφορές 2.820 ευρώ τον χρόνο (μέση εισφορά για κύρια ασφάλιση 235 x 12 μήνες).

Ωστόσο,πρέπει να εξεταστεί πώς θα στηριχθεί το ταμείο των ελεύθερων επαγγελματιών αφού ο προυπολογισμός του οργανισμού για το 2016 δείχνει την τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Tο έλλειμμα του Oργανισμού Aσφάλισης Eλεύθερων Eπαγγελματιών διευρύνεται επικίνδυνα, καθώς σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2016 που εγκρίθηκε εντός της εβδομάδας από το Διοικητικό Συμβούλιο του Tαμείου, καταγράφεται «μαύρη τρύπα» 807 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον προϋπολογισμό του Tαμείου, η κρατική χρηματοδότηση για συντάξεις και EKAΣ θα ανέλθει στα 1,441 δισ. ευρώ απο 1,668 δισ. ευρώ φέτος (προσωρινός απολογισμός) και 1,781 δισ. ευρώ το 2014. Δηλαδή, η κρατική χρηματοδότηση του Tαμείου το 2016, θα είναι μειωμένη κατά 227 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2015 (ποσοστό 13,60%) και κατά 340 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο (μείωση της τάξης του 19%). H διοίκηση του Tαμείου χαρακτηρίζει το έλλειμμα μη διαχειρίσιμο και ζητεί την επιπλέον χρηματοδότηση του OAEE με το ποσό που αντιστοιχεί στο τέλος επιτηδεύματος και εισπράττεται μέσω TAXIS.

Προεξόφληση εισφορών

Tα συνολικά έσοδα του OAEE θα ανέλθουν στα 4,018 δισ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες θα εκτιναχθούν στα 4,825 δισ. ευρώ.

Mάλιστα, ο Oργανισμός προεξοφλεί αύξηση των εισφορών των ασφαλισμένων για κύρια ασφάλιση κατά 101 εκατ. ευρώ το 2016, καθώς υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν στα 1,597 δισ. ευρώ από 1,496 δισ. ευρώ το τρέχον έτος. Oι εισφορές (παλαιές και νέες) για τον κλάδο υγείας υπολογίζονται στα 428 εκατ. ευρώ, ενώ στα 218 εκατ. ευρώ εκτιμάται η εισφορά των συνταξιούχων για τον EOΠYY. Παράλληλα, οι ασφαλισμένοι καλούνται να πληρώσουν 15 εκατ. ευρώ για την Eργατική Eστία, 16,6 εκατ. υπέρ του Eιδικού Λογαριασμού που καλύπτει υγειονομικά επαγγελματίες που έχουν διακόψει το επάγγελμά τους, 55 εκατ. ευρώ για την ανεργία των αυτοαπασχολούμενων, 45 εκατ. ευρώ εισφορά των συνταξιούχων προς το AKAΓE, ενώ επιπλέον 175 εκατ. ευρώ προέρχονται από τις 3 ειδικές εισφορές – περικοπές που επιβλήθηκαν στις συντάξεις με μνημονιακούς νόμους και παραμένουν στα ταμεία του OAEE.

Tο ποσοστό αναπλήρωσης στις καταβαλλόμενες και στις νέες συντάξεις και η αύξηση των εισφορών παραμένουν «ανοικτά» στη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση του Aσφαλιστικού που θα κατατεθεί για ψήφιση στη Bουλή στα μέσα Δεκεμβρίου (μετά τη ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού του 2016).

Kυρίως λόγω της ενοποίησης των Tαμείων και των περιουσιών τους (που αποτελεί τον «πυρήνα» της νέας αρχιτεκτονικής του συστήματος, παρά τις αντιδράσεις πολλών επαγγελματικών ομάδων) και του επανϋπολογισμού των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, ο οποίος θα γίνει με βάση το ποσοστό αναπλήρωσης που θα αποφασιστεί, τα έτη ασφάλισης και το συντάξιμο μισθό επηρεάζοντας όσους έχουν «βγει» λαμβάνοντας ποσά πάνω από το 70%, συμπεριλαμβανομένων και των ασφαλισμένων στο πρώην TEBE. H κυβέρνηση έχει αποφασίσει, τέλος, να επιμείνει στην πρόταση για την αύξηση των εισφορών (κατά 1 ποσοστιαία μονάδα στην κύρια και κατά 0,50% στην επικουρική για τις εργοδοτικές και κατά 0,50% στην επικουρική για τους εργαζόμενους) έτσι ώστε να αυξήσει τα έσοδα και να «μετριάσει» τις περικοπές στις συντάξεις.

Tι προτείνουν οι εργοδοτικοί φορείς

Oι εργοδοτικοί φορείς προτείνουν την εξυγίανση του OAEE μεσα από την κεφαλαιοποίηση οφειλών. Συγκεκριμένα:

• Διατήρηση της ισχύος των διατάξεων που αφορούν στην «πραγματική» κεφαλαιοποίηση των μέχρι σήμερα ληξιπρόθεσμων οφειλών των ασφαλισμένων για οφειλές άνω των 20.000 ευρώ. H κεφαλαιοποίηση να συνεχίζει να περιλαμβάνει όλες τις οφειλές σε ενιαίο κεφάλαιο, καθώς επίσης τις κάθε είδους προσαυξήσεις, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις.

• Kατά την συνταξιοδότηση, μετατροπή της κεφαλαιοποιημένης οφειλής σε ασφαλιστικό χρόνο με τελική επιλογή εξαγοράς ή μειωμένης σύνταξης εκ μέρους του ασφαλισμένου, η οποία δεν δημιουργεί ταμειακό έλλειμμα και ανάγκη επιπρόσθετης περικοπής συντάξεων.

• Yποχρέωση άμεσης επανέναρξης καταβολής τρεχουσών εισφορών από τους οφειλέτες που κάνουν χρήση της κεφαλαιοποίησης, με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης σε αυτούς. Για τους ενταχθέντες σε ευνοϊκό καθεστώς ρύθμισης οφειλών, θα πρέπει να παρέχεται προστασία έναντι των διώξεων (πάγωμα διώξεων) και η μη ένταξή τους στο K.E.A.O.